Nguồn gốc – Ý nghĩa của đá Opal. Tổng hợp kiến thức về đá Opal. Đá quý Opal với hiệu ứng màu cầu vồng hiện đang là sản phẩm đá bán quý thu hút được sự chú ý của nhiều người. Vậy thực chất công năng của đá Opal liệu có thần kỳ như lời đồn? Hãy cùng Nhandaquy tìm hiểu rõ hơn về loại đá đặc biệt này.
Đá Opal là gì?
Câu chuyện về những viên đá Opal được bắt nguồn từ hơn 100 triệu năm trước, tại nước Úc. Lúc đó phần sa mạc của miền trung nước Úc vẫn còn là một vùng biển rộng.
Sau thời gian thì nước biển rút đi và để lộ ra một lòng chảo rộng. Sự bào mòn khắc nghiệt của thời tiết đã tạo ra rất nhiều hợp chất của Silic Dioxit lẫn trong đất đá. Một số trong đó đã biến thành ngọc mắt mèo.
Về cơ bản, đá opal là một silic dioxit, một dạng vô định hình ngậm nước của silica (SiO2.nH2O); Hàm lượng nước của nó có thể dao động từ 3 đến 21% trọng lượng, nhưng thường là từ 6 đến 10%.
Do đặc tính vô định hình, nó được xếp vào loại khoáng chất. Nó được lắng đọng ở nhiệt độ tương đối thấp và có thể xuất hiện trong các khe nứt của hầu hết mọi loại đá , được tìm thấy nhiều nhất với limonite , sa thạch , rhyolite , marl và bazan.
Tùy thuộc vào điều kiện mà nó hình thành, opal có thể trong suốt, trong suốt hoặc không trong suốt và màu nền có thể là trắng, đen hoặc gần như bất kỳ màu nào của quang phổ hình ảnh. Đá opal đen được coi là hiếm nhất, trong khi màu trắng, xám và xanh lục là phổ biến nhất.
Một viên opal quý giá tốt có thể nhấp nháy mọi màu của quang phổ với cường độ và chất lượng màu vượt qua cả ngọn lửa của kim cương .
Các loại opals tốt nhất định giá trên mỗi carat sánh ngang với kim cương, ruby , sapphire và ngọc lục bảo đắt tiền .
Có rất nhiều loại opal được tìm thấy trong các mỏ đá trên khắp thế giới. Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu về opal dưới đây là các loại đá opal mà bạn cần biết
Sự hình thành của đá Opal
Không chỉ được yêu mến và gắn bó với con người hàng nghìn năm, đá Opal còn mất quãng thời gian xa hơn rất nhiều để được hình thành và tồn tại. Trong khi nguyên nhân chính xác của sự hình thành đá mắt mèo vẫn đang là vấn đề tranh cãi giữa các nhà nghiên cứu đá quý thì phần lớn vẫn nghiêng về giả thuyết Opal có nguồn gốc từ khoáng vật silicat bị mưa lớn mang xuống các khe đá. Hơi nước bay hơi để lại khoáng vật silicat dưới dạng lỏng sau đó dần cứng lại sau hàng triệu năm. Quá trình tạo nên đá mắt mèo từ thiên nhiên không phải một sớm một chiều, mất khoảng 5 triệu năm chỉ để hóa rắn được một mảnh Opal dài 1cm.
Sự lý giải này khá hợp lý khi các nhà khoa học đã khẳng định đá Opal có chứa nước bên trong, hàm lượng lớn nhất có thể lên tới 20% nhưng thông thường chỉ nằm trong khoảng 5%.
Tính chất của đá Opal
- Cấu tạo hóa học: SiO2*nH2O
- Hệ tinh thể: vô định hình
- Độ trong: từ trong suốt cho tới không thấu quang
- Độ cứng (theo thang Mohs): dao động từ 5.0-6.5
- Tỷ trọng: 1.98-2.5
- Ánh: thủy tinh
- Chiết suất: 1.37-1.52
Do có độ cứng chỉ đạt từ 5-6,5 nên đá Opal chỉ được xếp vào nhóm đá bán quý.
Màu sắc của đá Opal có gì đặc biệt?
Bề mặt đá Opan là sự pha trộn ngẫu nhiên của nhiều màu sắc khác nhau. Trong đó có màu đỏ của hồng ngọc, màu xanh của đá Sapphire, màu vàng của Thạch anh… Vì vậy mà người Roman cổ đại tin rằng đá opan là vua của các loại đá.
Ngày nay, các chuyên gia trong lĩnh vực đá quý khi nghiên cứu về đá Opan cũng đã ưu ái sử dụng cụm từ kính vạn hoa khi miêu tả về màu sắc và vẻ đẹp đặc biệt của loại đá tự nhiên này.
Sự khác biệt giữa opal thường và opal quý
Đá opal quý và giá trị cao thường thể hiện được hiệu ứng quang học đa sắc do sự nhiễu xạ ánh sáng còn loại đá opal thường thì không có tính chất này
Opal thông thường thường có màu hơi đục và mờ, tuy nhiên vẫn có những có những viên đá chất lượng thì vẫn có khả năng phát ra ánh sáng
Dưới đây là các mẫu đá opal thường gặp:
Đá opal mã não
Nhiều loại đá opal thông thường có thể hình thành bên trong nó các hốc mắt của đá mã não nên gọi là đá opal mã não.
Nhiều loại đá opal thông thường có dạng dải có thể hình thành trong các hóa thạch đá mắt trắng hoặc trong các tĩnh mạch.
Opal vân xanh rêu (moss opal)
Bạn nào chơi đá chắc cũng hay bắt gặp những mẫu thạch anh có chứa các vân hình rêu thì ở đá opal cũng có một loại như vậy.
Những vật thể giống như rêu này được hình thành từ các khoáng chất sắt khác nhau được bao bọc bởi opal tạo ra những mẫu tinh thể tuyệt đẹo này.
Ngoài ra, còn có một dạng nữa là opal cảnh tương tự như trên nhưng bên trong là cả một cảnh quan tuyệt đẹp như khu vườn hay rừng.
Có nhiều loại opal thông thường khác nhưng có hai loại quan trọng khác là opal lửa – đây là loại opal có màu cam đậm – và hyalit, loại opal trong mờ không có màu sắc.
Opal trắng
Đây là loại opal phổ biến nhất. Nó có nền trắng và từ trong suốt đến mờ và thường hiển thị màu trắng đục. Các ví dụ tốt nhất sẽ hiển thị tất cả các màu quang phổ. Hiện nay nó được coi là kém giá trị hơn so với opal đen.
Tuy nhiên opal trắng mịn vẫn có giá cao và rất hấp dẫn. Hầu hết opal trắng đến từ Marla, Úc và Whitecliffs, Úc, nhưng cũng được tìm thấy ở Hungary, Ethiopia và Canada.
Opal đen
Có màu đen toàn thân với ít hoặc không có màu trắng đục, giống này hiện đang được ưa chuộng nhất. Nền đen cho phép màu vàng, cam và đỏ ‘bật’ lên tương phản với nền tối, được cho là làm cho cách chơi màu ấn tượng hơn.
Một lần nữa cường độ và sự đầy đủ của trò chơi màu sắc lại góp phần vào việc định giá. Opal đen chủ yếu đến từ Lightning Ridge, Australia, nhưng cũng có thể được tìm thấy ở Hungary, Honduras và Mỹ.
Boulder và Matrix opal
Những giống này xảy ra khi opal hình thành trong các mạch hẹp hơn và được cắt và đánh bóng bên trong đá chủ. Đá opal lần đầu tiên được phát hiện ở Queensland, Australia, nó cũng có thể được tìm thấy ở Brazil và Canada.
Công Dụng Của Đá Opal
Nhờ màu sắc đặc trưn và những tính năng hiếm có nên đá Opal mang ý nghĩa như một loại đá may mắn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống như:
Trang trí nội thất bằng đá Opal
Ở các nước phương Tây trước đây, chỉ có vua chúa mới có thể sử dụng đá Opal để trang trí nội thất trong đền đài, cung điện hoàng gia. Ngày nay, trong một số thiết kế phòng khách hoặc vị trí trang trọng của các gia đình thượng lưu cũng có sự xuất hiện của loại đá quý này.
Vật phẩm phong thủy làm từ đá Opal
Lựa chọn vật phẩm phong thủy làm từ đá Opal, bạn sẽ không cần phải lo lắng rằng liệu các thành viên trong gia đình có hợp mệnh với màu đá hay không. Nguyên nhân bởi sự đa dạng đặc trưng về màu sắc giúp nó là một trong số rất ít loại đá phù hợp với tất cả mọi người.
Đồ trang sức đính đá Opal
Những viên đá Opal có khối lượng nhỏ và đẹp mắt thường được mài dũa thành hình ovan, hình giọt nước trong các thiết kế đồ trang sức có giá trị cao.
Làm tranh đá quý Opal
Trong quá trình chế tác trang sức và làm vật phẩm phong thủy, những mẩu đá Opal thừa ra sẽ được sử dụng để chế tác tranh đá quý.
Hiện tranh, đá quý được làm từ đá Opal đang nhận được nhiều sự yêu thích của khách hàng vì màu sắc đa dạng và vẻ đẹp vượt bậc so với các nguyên liệu khác.
Đối với sức khỏe con người
Về mặt y học, Ngọc mắt mèo cũng được biết đến với những công dụng tích cực đối với sức khỏe con người, cụ thể, theo các nhà thạch học trị liệu, loại đá phong thủy này có khả năng phát triển trực giác cũng như có tác động tích cực tới hệ thần kinh, tuyến yên cũng như đầu xương của con người.
Đồng thời, những nguồn năng lượng tích cực được viên đá hấp thụ qua hàng ngàn năm nằm dưới lớp tro và nham thạch núi lửa có khả năng giúp chủ nhân của các trang sức chế tác từ loại đá này điều hoà tất cả các chức năng trong cơ thể, cũng như tăng sức đề kháng và bảo vệ chống bệnh nhiễm khuẩn.
Phân biệt đá Topaz thật – giả
Quan sát hình dáng bên ngoài viên đá Opal
Nếu quan sát một viên đá tự nhiên nếu không phải đá trang sức thì gần như chắc chắn sẽ có vết như rạn, nứt, vân, tạp chất trong lòng đá, có thể quan sát được bằng mắt thường. Ngoại trừ thạch anh trắng, thạch anh khói, obsidian là những loại đá sạch trơn và có giá thành rất rẻ, còn lại các loại đá khác đều có thể nhận biết bằng cách này. Những chiếc vòng tay hay linh vật phong thủy mà trong vắt không một chút gợn, màu sắc rực rỡ xanh đỏ tím vàng thì nhìn chung đều là hàng dởm. Bằng cách này bạn đã loại đi được kha khá những thứ đá vớ vẩn rẻ tiền.
Nhưng dù sao những người làm Nhái Đá Quý cũng không hề đơn giản như bạn nghĩ. Họ cũng biết dùng những mánh khóe nghề nghiệp để làm giả những viên Đá Quý y như Thật mà có thể mắt thường bạn không thể nào phát hiện ra được. Lúc này bạn sẽ cần những cách phân biệt kỹ hơn.
Tránh kiểm tra Đá Opal bằng cách đốt lửa, dùng hóa chất,…
Được hỏi thì có nhiều người nói rằng có thể thử bằng cách đốt đá quý. Nhưng hãy nhớ rằng, hiện nay có rất nhiều cơ sở làm Giả Đá Quý bằng nhựa chịu nhiệt cho nên bạn khó lòng nào mà phân biệt được nhé! Hơn thế nữa, bạn đốt những viên đá quý Thật bằng lửa thì tới mức độ nào đó, viên đá sẽ nở ra không nằm trong lòng kiểm soát nữa, vậy nên bạn không nên sử dụng biện pháp này để nhận biết Đá Quý Thật Giả, kẻ đang từ lợn lành thành lơn què nhé!
Có một số người dùng hóa chất trong Acquy nhỏ lên viên đá quý xem có sủi bọt không để nhận biết viên đá Thật. Nhưng hầu hết các đá quý Giả đều có độ bền hóa học rất cao, không phản ứng với hóa chất. Ngược lại, một số đá mỹ nghệ tự nhiên có công thức hóa học là muối lại phản ứng rất mạnh, nhỏ hóa chất như axit, bazơ lên sẽ làm đá bị sùi và hỏng hết bề mặt. Bởi vậy cách thử này chẳng nói lên được điều gì cả.
Phân biệt giữa đá thật và bột đá ép keo (1 kiểu đá giả rất phổ biến trên thị trường đá phong thủy). 2 loại này khác hẳn nhau về phương pháp chế tác. Đá thật người thợ phải dùng mũi tạc để chạm khắc trên bề mặt đá, bởi vậy đường nét sẽ không thể hoàn hảo, mà có chỗ không đều, không sắc sảo, và không bao giờ có 2 bức giống nhau. Ngược lại, với bột đá thì người ta lấy đá phế phẩm nghiền nát, trộn với keo, màu nhuộm và ép lại bằng khuôn. Thành phẩm sẽ có chất rất mịn màng, bóng mướt, nhiều màu sắc, đường nét cực kỳ sắc sảo chính xác, và cả ngàn bức đều giống nhau y hệt.
Kiểm tra độ cứng của Đá Opal
Bổ sung thêm cho các bạn một cách nữa để phân biệt, đó là thử độ cứng. Hầu hết các loại đá dởm trên thị trường đều có độ cứng bằng hoặc thấp hơn thủy tinh. Do vậy nếu bạn có một miếng thủy tinh sắc, hãy thử rạch lên bề mặt đá xem đá có bị xước hay không. Nếu có thì hãy cảnh giác. Tuy nhiên cách này chỉ nên áp dụng cho những loại đá đeo trên người, không dùng cho các loại đá mềm làm đồ mỹ nghệ, bạn đừng rạch thử kẻo hỏng đồ tội nghiệp người ta nha.
Kiểm tra đá Opal bằng máy
Bây giờ trên thị trường có rất nhiều thiết bị nhận biết được hàng Thật Giả. Bạn chỉ cần đem viên đá quý mình mua đi đến các trung tâm hay các địa chỉ kiểm tra xem các thông tin về đá như là chủng loại đá này là gì? Đây là đá tự nhiên hay nhân tạo? Đã qua xử lý hay chưa? Hình dáng, kích thước và khối lượng của viên đá ra làm sao có đúng với những thông tin mới đầu bạn mua hay không? Những công việc này đều đã có máy kiểm tra giúp bạn hết và bạn cũng có thể tin tưởng hoàn toàn 100%.
Đá Opal hợp mệnh nào?
Đá mắt mèo khá phổ biến trong giới đá quý phong thủy phương Đông. Theo các chuyên gia phong thủy, vì đá mắt mèo có màu sắc rất đa dạng nên tất cả các mệnh đều có thể đeo trang sức đá Opal nhưng cần lựa chọn các dải màu khác nhau. Với người mệnh Thủy, Opal đen hoặc Opal nước sẽ là bùa hộ mệnh đem lại may mắn cho họ. Màu đỏ hoặc cam của Opal lửa sẽ phụ trợ đắc lực cho người mệnh Thổ hoặc Hỏa. Còn mệnh Kim nên chọn các viên đá mắt mèo màu trắng.
Theo phương tây, đá Opal dành cho tất cả những ai sinh vào tháng 10. Cùng với đá Tourmaline, Opal là viên đá hộ mệnh cho những người sinh ra vào tháng này.
Giá trị của Opal
Tiêu chí về màu sắc
Không giống như các loại đá quý khác, đá màu sắc rực rỡ thường có giá trị cao thì đá Opal được đánh giá giá trị dựa trên màu sắc của đá và đá có màu đen là loại có giá trị cao nhất.
Những sản phẩm có màu sắc sẫm màu nhưng ánh rực rỡ sẽ mang lại sự quyến rũ và sang trọng cho người sở hữu cũng như sự quyền uy nên màu sắc này khá được ưa chuộng trên thị trường. Ngoài ra, những viên đá Opal màu trắng hoặc sáng màu khá phổ biến nhưng giá thành sẽ rẻ hơn và không được lựa chọn nhiều như những loại có màu sẫm.
Bên cạnh hai loại phổ biến đó, trên thị trường bạn còn có thể thấy loại đá Opal có màu sắc trong mờ tới trong suốt, loại này được gọi là đá Opal tinh thể loại này có giá trị trung bình và khá bình dân nên ai cũng có thể sở hữu.
Tiêu chí về sự đặc biệt
Ngoài việc dựa vào màu sắc, hiện nay mọi người cũng đánh giá giá trị của sản phẩm đá Opal dựa trên sự phân bổ màu sắc trên mặt đá bởi điều ấn tượng làm nên giá trị và sự khác biệt của đá Opal chính là sự đan xen, kết hợp của nhiều màu sắc trong cùng một sản phẩm.
Do đó, một viên đá Opal đạt chuẩn và có giá trị khi chứa tất cả các màu sắc trong dải cầu vồng trên bề mặt bao gồm cả màu đỏ. Nhưng để có sở hữu một viên đá có nhiều màu như vậy là một điều khó khăn bởi những viên đá như vậy rất hiếm.
Đây cũng chính là lý do trên thị trường xuất hiện những loại đá ghép nhưng những loại này thường có giá trị không cao bởi nó được nhân tạo ghép nhiều loại đá khác nhau vào một viên để tạo ra sự đan xen màu sắc cho sản phẩm.
Bảo quản đá Opal như thế nào?
Đây là một loại đá ngọc quý với giá thành không hề rẻ nên việc bảo quản sản phẩm cũng là một điều vô cùng quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới giá trị và độ bền đẹp của đá. Nên bạn nên nắm thật kỹ những cách bảo quản thông thường và đơn giản nhất để luôn có một sản phẩm đá Opal đẹp và tinh xảo nhất.
Cũng giống như các sản phẩm đá quý khác, bạn nên tránh việc để các loại đá quý ở cạnh nhau tránh va đập làm xước đá hay vỡ. Ngoài ra, bạn cũng không nên để đá tiếp xúc với những chất học học hay nhiệt độ cao nhất là với axit.
Ngoài ra, khi bạn muốn vệ sinh đá bằng xà phòng, bạn cũng nên dùng khăn bông vệ sinh nhẹ nhàng tránh những tác động mạnh tới đá. Trong trường hợp bạn không muốn tự vệ sinh, bạn có thể tới các tiệm kim hoàn hoặc cơ sở nơi bạn mua để nhờ họ vệ sinh giúp. Bạn nên nhớ rằng bạn bảo quản đá càng tốt thì chất lượng và giá trị của đá sẽ càng giữ được lâu nhất là màu sắc của đá Opal- điều ảnh hưởng lớn nhất tới giá trị của sản phẩm.
