Loại ngọc trai nào đắt nhất? Vì sao? Ngọc trai được coi là biểu tượng của sự quý phái cũng như đẳng cấp của giới thượng lưu suốt nhiều thế kỷ qua. Vậy điều gì thực sự tạo nên giá trị của thứ mà con người xem là đá quý, trong khi lại là “đồ bỏ” của động vật này?
Hãy cùng Nhadaquy tìm hiểu ngay nhé!
Ngọc trai là gì?
Khi tìm hiểu về ngọc trai bạn không thể bỏ qua khái niệm ngọc trai được hiểu như thế nào? Ngọc trai hay còn được biết đến với tên gọi trân châu là một vật hình cầu được tạo ra từ một cơ thể sống của loài nhuyễn thể như con trai.
Ngọc trai được sử dụng phổ biến trong trang sức hoặc cũng có thể tán thành bột để làm mỹ phẩm. Ngọc trai được coi là báu vật được khai thác trong tự nhiên hoặc nuôi cấy để làm đồ trang sức.
Trong Đông Y, trân châu được sử dụng làm thuốc do có tính bình, vị hơi ngọt vào được kinh tâm cam thận, có tác dụng an thần, chữa kinh phong, giải độc, tan màn mây ở mắt, ù tai, chóng mặt …
Tính chất của ngọc trai
- Trọng lượng riêng: 2,60 – 2,85
- Chỉ số khúc xạ: 1,52 – 1,66
- Độ trong suốt: Mờ
- Công thức hóa học: CaCO3
- Thành phần: Canxi cacbonat
Ngọc trai được hình thành như thế nào?
Giai đoạn nào để con trai có thể tiết ra xà cừ
Xà cừ là sự kết hợp giữa cacbonat canxi và conchiolin.
- Cacbonat canxi: hợp chất được tạo ra nhờ cơ thể của con trai phản xạ lại với tự nhiên để chữa lành các vết thương.
- Conchiolin: một hợp chất hữu cơ giống sừng.
Tác nhân kích thích điển hình thường sẽ là các chất hữu cơ, kí sinh trùng hay thậm chí là những tổn hại làm chuyển chỗ lớp màng áo sáng phần khác của thân thể sinh vật.
Các loại vật lạ thường sẽ là các chất hữu cơ chui vào bên trong vỏ động vật thân mềm khi nó hé vỏ ra để ăn hoặc hô hấp.
Giai đoạn hình thành ngọc trai tự nhiên
Xà cừ được xem là thành phần chủ yếu của ngõ trai. Người ta cho rằng khi mà ngọc trai tự nhiên được tạo ra do những những điều kiện tình cờ khi có một vật lạ nhỏ bên ngoài tác động vào. Ví dụ như: hạt cát, hạt bụi,… chui vào bên trong con sò, con trai và nằm yên trong đó.
Con trai khi bị kích thích bở những vật lạ này thì nó sẽ tạo ra một lớp xà cừ bao bọc lấy hạt cát xâm nhập đó. Quá trình này phải được lặp đi lặp lại nhiều lần thì mới tạo ra được một viên ngọc hoàn chỉnh.
Giai đoạn hình thành ngọc trai nuôi
Ngọc trai nuôi sẽ được tạo ra bằng cách cấy một miếng biểu mô màng áo cùng với các hột làm bằng vỏ ngọc trai đã đợc chế tác thành hình dạng mong muốn. Chúng được đưa vào bộ phận sinh dục của con trai bằng dụng cụ cấy theo hình dích dắc để con trai không thể đạo thải vật cấy ra ngoài được.
Ngọc trai nuôi và ngọc nhân tạo được phân biệt bằng cách kiểm tra X quang.
Vì sao ngọc trai luôn là trang sức đắt giá hàng trăm tỷ?
Sự công phu trong việc tìm kiếm ngọc trai tự nhiên và chế tạo ngọc trai nuôi là một trong những nguyên nhân chính khiến ngọc trai luôn có giá đắt đỏ.
Từ lâu, ngọc trai được coi là biểu tượng cho sự quý phái và đẳng cấp của giới thượng lưu. Viên ngọc trai đắt nhất từng được bán là mặt dây chuyền của Marie Antoinette với giá 32 triệu USD (tương đương 744 tỷ đồng).
Vậy điều gì thực sự tạo nên giá trị của ngọc trai?
Theo Business Insider, ngọc trai tự nhiên rất khó tìm. Chúng cực kỳ hiếm và điều đó khiến ngọc trai càng đắt giá hơn.
Ngọc trai hình thành thông qua cơ chế tự vệ của loài nhuyễn thể. Khi có dị vật (thường là các sinh vật nhỏ, cát) lọt qua lớp vỏ và xâm nhập vào phần thân mềm của các loài trai/sò. Chúng sẽ phát triển và dần trở thành viên ngọc trai sáng bóng.
Thêm nữa, thợ lặn phải mò xuống tận đáy sông, đáy biển bắt và kiểm tra từng con trai/sò một để tìm ngọc. Quy trình tìm ngọc này khiến ngọc trai tự nhiên là một sản vật thực sự quý hiếm và đắt đỏ. Theo ước tính, một mẻ 3 tấn trai/sò thường chỉ có 3-4 con là sở hữu viên ngọc hoàn hảo.
Trong khi đó, ngọc trai nuôi cấy được hình thành theo cùng một quy trình, nhưng thay vì vô tình kích thích vào vỏ, nó được đặt một cách có chủ ý bởi con người. Do có ngoại hình rất giống với ngọc trai tự nhiên, sản lượng dồi dào và giá thành rẻ, nên trên thị trường hiện nay hầu hết ngọc trai đều là được nuôi cấy nhân tạo.
Dù khó phân biệt bằng mắt thường nhưng ngọc trai tự nhiên vẫn có những tố chất đặc biệt mà ngọc trai nuôi không thể nào bắt chước được.
Cụ thể, ngọc trai tự nhiên có kết cấu thành nhiều vòng đồng tâm (tương tự như các lớp của củ hành tây) và gần như 100% thành phần của nó đều là xà cừ.Trong khi ở ngọc trai nhân tạo, người mua có thể nhìn thấy kết cấu 2 phần không đồng nhất là nhân (dị vật được cấy vào) và lớp xà cừ. Đáng chú ý, lớp xà cừ ở ngọc trai nuôi chỉ tráng một lớp rất mỏng ở bên ngoài, điều này đồng nghĩa với việc một viên ngọc trai nuôi thực chất chỉ có một phần nhỏ là ngọc trai.
Ngoài ra, ngọc trai nuôi sẽ phát triển theo hình dạng của nhân cấy. Do vậy, hầu hết các ngọc trai loại này rất đồng nhất về hình dáng, kích cỡ. Trong khi đó, ngọc trai tự nhiên lại khó có thể đạt hình tròn hoàn hảo, mà lại phát triển ngẫu nhiên theo đủ kiểu hình.
Ngọc trai từng là thứ chỉ dành cho hoàng gia và tầng lớp quý tộc
Ngọc trai được coi là biểu tượng của sự quý phái cũng như giới thượng lưu suốt nhiều thế kỷ qua. Các nhà cai trị của Ấn Độ hay các nữ hoàng ở châu Âu, thời kỳ trước, luôn có thói quen khóac lên mình một số lượng khổng lồ ngọc trai, như một thứ để biểu thị quyền uy.
Thậm chí, đến tận ngày nay, loại đá quý “hữu cơ” này vẫn không hề đánh mất ngôi vị của mình, khi luôn hiện diện trên thảm đỏ, những bộ váy cưới đắt tiền hay đơn giản là một món trang sức đeo thường này của phái đẹp.
Năm 2018, mặt dây chuyển, với tâm điểm là một viên ngọc trai hình giọt nước cỡ lớn từng thuộc về nữ hoàng Pháp Marie Antoinette, đã được bán đấu giá với số tiền lên đến 32 triệu USD. Đây cũng chính là món trang sức ngọc trai đắt nhất thế thế giới. Bên cạnh những “siêu phẩm” như vậy, giá ngọc trai thông thường cũng đã ở mức không dành cho “phần đông” dân số. Vậy lý do nào đã khiến một thứ vô dụng với con trai lại trở nên đắt đỏ như vậy?
Sự khác nhau giữa ngọc trai nuôi và ngọc trai tự nhiên
Có ngoại hình rất giống với ngọc trai tự nhiên, sản lượng dồi dào và đặc biệt là giá thành rẻ, nên trên thị trường hiện nay hầu hết ngọc trai đều là được nuôi cấy nhân tạo. Dẫu vậy, dù khó phân biệt bằng mắt thường (với người không chuyên), ngọc trai tự nhiên vẫn có những tố chất đặc biệt mà ngọc trai nuôi không thể nào bắt chước được.
Sự khác biệt về đẳng cấp giữa 2 loại ngọc trai sẽ được phơi bày rõ ràng nhất dưới phim chụp X-quang:
- Ngọc trai tự nhiên sẽ có kết cấu thành nhiều vòng đồng tâm (tương tự như các lớp của củ hành tây) và gần như 100% thành phần của nó đều là xà cừ.
- Ở ngọc trai nhân tạo, chúng ta có thể nhìn thấy kết cấu 2 phần không đồng nhất là nhân (dị vật được cấy vào) và lớp xà cừ. Đáng nói hơn, lớp xà cừ ở ngọc trai nuôi chỉ tráng một lớp rất mỏng ở bên ngoài , điều này đồng nghĩa với việc một viên ngọc trai nuôi thực chất chỉ có một phần nhỏ là ngọc trai!
Ngoài ra, ngọc trai nuôi sẽ phát triển theo hình dạng của nhân cấy. Do vậy, hầu hết các ngọc trai loại này rất đồng nhất về hình dáng, kích cỡ. Trong khi đó, ngọc trai tự nhiên lại khó có thể đạt hình tròn hoàn hảo, mà lại phát triển ngẫu nhiên theo đủ kiểu hình.
Các yếu tố định nghĩa giá trị của ngọc trai
Nguồn gốc của ngọc trai
Từ những thông tin vừa được đề cập ở trên, có thể kết luận rằng, sự công phu trong việc tìm kiếm (ngọc trai tự nhiên) hay chế tạo (ngọc trai nuôi) là một trong những lý do chính tạo nên cái giá đắt đỏ của ngọc trai.
Kích cỡ của ngọc trai
Nguồn gốc là yếu tố tạo nên sự chênh lệch đáng kể về giá của một viên ngọc trai. Một yếu tố khác cũng khiến giá của viên ngọc này có thể đắt hơn viên ngọc khác chính là kích cỡ.
Cũng như nhiều loại đá quý khác, ngọc trai càng lớn thì sẽ càng đắt. Theo các chuyên gia, kích cỡ của viên ngọc phụ thuộc chủ yếu vào kích thước cơ thể của con trai/sò tạo ra nó. Ngọc trai Akoya (Nhật Bản) chỉ có thể đạt đường kính 9-10 milimet. Trong khi đó, ngọc trai Nam Thái Bình Dương hay ngọc trai đen đảo Tahiti có thể đạt đến con số 15-16 milimet. Chính kích thước khủng cũng đã khiến hai loại ngọc trai này luôn xếp ở vị trí dẫn đầu về giá thành: Một chuỗi hạt làm từ ngọc trai Nam Thái Bình Dương có thể đạt mức giá 32.000 USD (khoảng 743 triệu đồng).
Màu sắc của ngọc trai
Chúng ta thường biết đến và nhìn thấy những viên ngọc trai có màu trắng. Tuy nhiên, trên thực tế dải màu sắc của loại đá quý này thực sự rất phong phú, gồm có: vàng, trắng, hồng, đen… Và màu sắc cũng chính là một nhân tố dùng để định giá ngọc trai.
Màu sắc của một viên ngọc quyết định chủ yếu bởi loài trai/sò vật chủ. Ví dụ như ngọc trai đen Tahiti có màu đen là bởi bên trong loài trai Pinctada margaritifera có màu đen, màu đen của viên ngọc cũng không cố định mà có thể sáng hơn hay tối hơn phụ thuộc vào quy trình nuôi cấy. Ngoài ra, đối với ngọc trai nuôi vì người ta thường cấy mô sống của một con trai/sò khác để tạo ngọc, nên nhân cấy này cũng tác động vào đặc điểm màu sắc của viên ngọc.
Các yếu tố khác của ngọc trai
Ngoài các yếu tố kể trên, còn nhiều đặc điểm khác để xác định giá trị của một viên ngọc trai như: Hình dáng và bề mặt (viên ngọc càng tròn, bề mặt càng trơn láng thì càng đắt), cách viên ngọc phản xạ lại ánh sáng (viên ngọc càng sáng bóng thì càng đắt) và đôi khi là cả giá trị lịch sử!
Ý nghĩa của ngọc trai
Ý nghĩa của ngọc trai màu trắng
Trắng (hoặc trắng ngà) có lẽ là sắc màu phổ biến và được ưa chuộng nhất của những viên ngọc trai tự nhiên cao cấp. Mang trong mình sắc trắng thánh thiện và tinh khôi, ngọc trai trắng được cho là đem đến cho chủ sỡ hữu tinh thần sảng khoái, tươi mới cùng các suy nghĩ tích cực. Loại ngọc mang sắc trắng này còn tượng trưng cho một khởi đầu mới và hạnh phúc viên mãn lứa đôi.
Đây cũng chính là lí do vì sao ngọc trai trắng thường được các cô dâu sử dụng trong lễ cưới.
Ý nghĩa của ngọc trai màu vàng
Tại các nước phương Tây, màu vàng thường tượng trưng cho điềm may và hạnh phúc dài lâu. Trong khi đó, theo quan niệm ở các quốc gia phương Đông, gam màu này được xem như biểu tượng của sự giàu sang và sung túc. Do đó, những viên trai màu vàng được con người ví như vật mang đến may mắn, phúc an và sự giàu có, thịnh vương cho người đeo.
Ý nghĩa của ngọc trai màu đen
Được mệnh danh là “Nữ hoàng” của ngọc trai, những viên trai với sắc đen huyền bí (thường gọi là ngọc trai Tahiti) luôn tạo cảm giác lôi cuốn và mê hoặc cho người sở hữu. Loại đá này được xem là biểu tượng của sự khôn ngoan và quyền lực ở phụ nữ.
Chúng được xem như bảo vật đem lại thành công và sự thăng tiến. Không chỉ vậy, tại nhiều nơi trên thế giới, viên trai màu đen còn được coi là bùa hộ mệnh, giúp xua đuổi năng lượng xấu ảnh hưởng tiêu cực tới chủ nhân.
Ý nghĩa của ngọc trai màu tím
Trong khi đó, hạt trai tím lại được coi là biểu tượng của tính sáng tạo, sự độc nhất và đam mê mãnh liệt. Người mang những viên trai tím như giữ trong tay chiếc chìa khoá mở ra những kiến thức thế gian. Không chỉ vậy, chúng còn được cho là mang tới năng lượng sức khoẻ dồi dào cho người sở hữu. Đây sẽ là một món quà tuyệt vời dành cho những người làm sáng tạo hoặc nghiên cứu.
Bảo quản ngọc trai
Không đeo ngọc trai đi tắm bình thường hàng ngày vì những lí do sau:
- Khi tắm sẽ đụng nước, sữa tắm, dầu gội, xà phòng… Đây là những chất tẩy rửa có tính acid sẽ phá vỡ kết cấu của ngọc trai, đứt mạch cacbon và dẫn đến hư hỏng và mòn bề mặt.
- Bình thường nguồn nước sinh hoạt hằng ngày có pH = 4 < 7.8 sẽ gây phản ứng hóa học. Làm cho CaCO3 tan, làm hư bề mặt ngọc trai, nước ấm càng đẩy nhanh quá trình hư hỏng của ngọc trai.
- Đặc biệt đối với các trang sức ngọc trai đa số đều dùng keo dán chuyên dụng kết dính ngọc trai. Nếu đụng nước và chất tẩy rửa thường xuyên sẽ dễ gây hỏng lớp keo dán dẫn đến long tróc ổ, rơi mất ngọc.
Khi không sử dụng, trang sức ngọc trai cần bảo quản trong túi vải mềm hoặc để riêng biệt trong hộp nữ trang khác để tránh va chạm, tiếp xúc với các đồ nữ trang khác làm trầy xước bề mặt của ngọc.
Nên để ngọc trai khi không sử dụng ở nơi có độ ẩm vừa phải, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nơi có nhiệt độ cao. Tốt nhất nên bảo quản trong hộp đựng chuyên dụng, khi bạn make up, sấy tóc, tắm nước nóng, tiếp xúc với nước biển không nên sử dụng.
